Στο Un P’tit Truc en Plus, για να ξεφύγουν από την αστυνομία, ένας γιος και ο πατέρας του βρίσκουν καταφύγιο σε μια κατασκήνωση για νέους ενήλικες με αναπηρίες, προσποιούμενοι ότι είναι ένας κατασκηνωτής και ο εκπαιδευτής του.

To Un P’tit Truc En Plus σηματοδοτεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο

του Άρτυς, του γνωστού Γάλλου stand-up κωμικού, ο οποίος επίσης πρωταγωνιστεί μαζί με τον Κλοβίς Κορνιγιάκ (Brice de Nice) ως γιος και πατέρας.

Η ταινία έκανε το δεύτερο καλύτερο άνοιγμα στην ιστορία της Γαλλίας και άγγιξε τα 11 εκ. εισιτήρια, καταλαμβάνοντας την 12η θέση στη λίστα με τις πιο επιτυχημένες γαλλικές ταινίες όλων των εποχών, όταν αντίστοιχα η Οικογένεια Μπελιέ το 2014 είχε κάνει 6,4 εκ. εισιτήρια.

Q&A με το σκηνοθέτη Άρτυς

Q: “Δύο ληστές σε φυγή κρύβονται σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση για ενήλικες με νοητικές αναπηρίες στο  Un p’tit truc en plus : πώς σου ήρθε αυτή η ιδέα;”

Άρτυς: “Πάντα ήθελα να αναδείξω τι μπορούν να καταφέρουν οι άνθρωποι με νοητική αναπηρία. Διαθέτουν απίστευτη φαντασία, μια μαγεία – ή και μια τρέλα – που δεν συναντάς αλλού. Δεν ήθελα να κάνω μια ταινία για αυτούς, αλλά μαζί τους. Η αναπηρία από μόνη της δεν είναι το θέμα της ταινίας. Η ιστορία διαδραματίζεται σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση και παρακολουθούμε όλες τις στιγμές ζωής που τη συνθέτουν – αλλά ενισχυμένες, έντονες, γιατί αφηγούνται και παίζουν άνθρωποι που σπάνια βλέπουμε στη μεγάλη οθόνη.

Με είχε συγκλονίσει η ταινία “Η Όγδοη Μέρα”. Τότε σκέφτηκα: “Ναι, κάτι αρχίζει να αλλάζει!” Αλλά η πόρτα έκλεισε αμέσως. Τώρα ήθελα να την ξανανοίξω. Γιατί κάτι πρέπει να αλλάξει. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η διαφορετικότητα είναι δύναμη.”

Q:“Είσαι υποστηρικτής των Παραολυμπιακών Αγώνων και της Handicap International. Από πού πηγάζει αυτή η δέσμευση;”

Άρτυς: “Από μικρός ένιωθα μια έλξη προς τον ιδιαίτερο κόσμο των ανθρώπων με νοητικές αναπηρίες – με μάγευε η φαντασία τους, η ικανότητά τους να σε μεταφέρουν αλλού. Κι αυτό το αλλού είναι ένα μέρος όμορφο, απελευθερωτικό. Έχουν επίσης μια μοναδική ικανότητα να εκφράζουν τα συναισθήματά τους χωρίς φίλτρα. Εμείς οι υπόλοιποι έχουμε τόσο εκπαιδευτεί να τα συγκρατούμε που σπάνια λέμε απλά: “Σ’ αγαπώ”, “Ευχαριστώ”, “Χαίρομαι που είμαι μαζί σου”. Κι όμως, το έχουμε ανάγκη. Εκείνοι ξέρουν πώς να το κάνουν.

Ο μεγαλύτερος αδελφός ενός φίλου μου είχε σύνδρομο Down. Θυμάμαι όταν παίζαμε ποδόσφαιρο και έβαζε γκολ – ξέσπαγε σε μια τρελή χαρά που την μετέδιδε σε όλους. Και μετά γνώρισα τον Βίκτωρ, ήμουν έντεκα ή δώδεκα χρονών. Ήταν στην τάξη μου, αυτιστικός, λάτρης των τρένων, με έκανε να γελάω… Τον κάλεσα στο πάρτι των γενεθλίων μου. Η μητέρα του τηλεφώνησε στο σπίτι για να μου μιλήσει και μου είπε: “Γιατί θέλεις να καλέσεις τον Βίκτωρ;” Της απάντησα: “Επειδή τον συμπαθώ”.

Κατάλαβα πως συγκινήθηκε. Συνέχισε: “Είσαι σίγουρος; Δεν τον καλείς για να τον κοροϊδέψετε;” Έμεινα άφωνος. Ήταν η πρώτη φορά που ο Βίκτωρ είχε προσκληθεί σε πάρτι γενεθλίων. Εκείνη τη μέρα συνειδητοποίησα ότι για κάποιους η αναπηρία μπορεί να είναι πρόβλημα. Εγώ μέχρι τότε ούτε που το είχα σκεφτεί.”

Q: “Στη σκηνή και στα social media γνωρίζεις επιτυχία τα τελευταία χρόνια με τον χαρακτήρα του Σιλβέν, ενός αστείου τύπου με νοητική αναπηρία. Πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα;”

Άρτυς: “Όλα ξεκίνησαν αυθόρμητα, από μια αυτοσχεδιαστική στιγμή με φίλους μέσα σ’ ένα ταξί στη Βηρυτό. Ο Σιλβέν ήταν απλώς ένα αστείο μεταξύ μας – τίποτα παραπάνω. Κάποια στιγμή όμως στην καριέρα μου ένιωσα την ανάγκη να πω αστεία που να με εκφράζουν πραγματικά. Έτσι, πριν τέσσερα χρόνια, αποφάσισα να το δοκιμάσω στη σκηνή, στο Φεστιβάλ του Μοντρέ, με ένα σκετς για τα αθλήματα ατόμων με αναπηρία.

Σκεφτόμουν: “Ο κόσμος δεν είναι έτοιμος… θα με πάρουν με τις ντομάτες!” Ήμουν σίγουρος ότι με το που θα ανέβει στο διαδίκτυο, θα είναι και το τέλος της καριέρας μου. Τελικά συνέβη το εντελώς αντίθετο. Η Γαλλική Ομοσπονδία Αθλητισμού για Άτομα με Αναπηρία το ανέβασε στη σελίδα της στο Facebook. Από τότε, λαμβάνω συνεχώς μηνύματα από ανθρώπους με αναπηρία – ή από τις οικογένειές τους – που μου λένε: “Ωραία φάση! Αυτά είναι τα αστεία που λέμε και μεταξύ μας!””

Q: “Ο Σιλβέν τελικά βρέθηκε και στην ταινία σoυ – κι εσύ ταυτόχρονα μπροστά στην κάμερα. Ήταν αυτό στο αρχικό πλάνο για το Un p’tit truc en plus;”

Άρτυς: “Καθόλου. Αλλά οι παραγωγοί μου, όπως και οι φίλοι μου, με πίεσαν να βάλω τον Σιλβέν στο σενάριο. Το έκανα, γιατί, στην πραγματικότητα, το ήθελα πολύ: ήθελα να παίξω με όλους αυτούς τους ηθοποιούς. Είναι μια ταινία στην οποία έβαλα ψυχή και σώμα – δεν μπορούσα να μείνω απ’ έξω. Έπρεπε να μπω κι εγώ μέσα στη “μάχη”.

Από την άλλη, ήταν ξεκάθαρο για μένα ότι δεν ήθελα να υπάρχει κάθετη σχέση με τους συμπρωταγωνιστές μου. Δεν ήθελα με τίποτα να νιώσουν ότι τους υποτιμώ. Κι αυτό το κατάλαβαν αμέσως – και με “ξεφώνισαν”! Μετά από ένα τέταρτο ταινίας, είχαν καταλάβει ότι εγώ υποδυόμουν το άτομο με αναπηρία, και τότε γίναμε συνεργοί.”

Q: “Προσάρμοσες το σενάριο του Un p’tit truc en plus σύμφωνα με την αναπηρία των ηθοποιών;”

Άρτυς: “Είχα τη βασική δομή του σεναρίου, με τους αρχικούς διαλόγους και μια κατεύθυνση που είχαμε δουλέψει με τον Κλεμάν Μαρσάν και τον Μιλάν Μοζέ. Αλλά πολύ γρήγορα εξήγησα στους παραγωγούς μου ότι δεν μπορούσα να προχωρήσω άλλο χωρίς να έχει ολοκληρωθεί το καστ. Δεν ήθελα “ηθοποιούς” με την κλασική έννοια – δεν ήθελα να υποκρίνονται. Ήθελα να παραμείνουμε πιστοί στην αλήθεια τους και η γραφή να προσαρμοστεί όσο το δυνατόν περισσότερο στους ίδιους.

Ο Αρνό, για παράδειγμα, είναι τόσο μεγάλος φαν της Δαλιδά που έχει τατουάζ με το όνομά της. Ο Μπορίς κυκλοφορεί όντως μεταμφιεσμένος – αυτά είναι τα δικά του κοστούμια. Αν τα είχα επινοήσει, θα μου έλεγαν ότι είναι υπερβολικά.. Ήθελα απλώς να τους αφήσω να είναι ο εαυτός τους – από σεβασμό. Και να σας πω την αλήθεια, πλέον δεν βλέπω καν τις μεταμφιέσεις του Μπορίς. Έτσι είναι απλώς… ο Μπορίς.”

Q: “Πως δουλέψατε πάνω στην εικόνα στο Un p’tit truc en plus;”

Άρτυς: “Mε το Un P’tit truc em plus ήθελα να φτιάξω μια υπέροχη κωμωδία, μια φωτεινή, καλοκαιρινή ταινία – και ήξερα ότι ο Ζαν-Μαρί Ντεουζού θα μπορούσε να το πετύχει. Ήθελα ήλιο, ήθελα χαρά και καμία δόση μελοδράματος. Κάθε φορά που κινηματογραφούνται άνθρωποι με νοητική αναπηρία, είναι πάντα κάπου στον Βορρά, με βροχή και γκρι ουρανό – λες και πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει και κακός καιρός… Εγώ ήθελα στο Un P’tit Truc En Plus να είναι στυλάτοι.

Ήθελα να διαλέξουν τα ρούχα τους, όπως και η Μαϊάν επέλεξε μόνη της το μακιγιάζ της. Ενημέρωσα την ομάδα των ενδυματολόγων, και το χάρηκαν πολύ. Το ίδιο και οι σκηνογράφοι: ξεκινήσαμε από τους χαρακτήρες, ώστε ο καθένας να έχει τον δικό του κόσμο. Ήθελα τα υπνοδωμάτιά τους να έχουν ζεστό φως, να είναι όμορφο όλο το σκηνικό, να είναι όμορφα τα κάδρα…ώστε να θέλεις να βρεθείς μαζί τους.”