Πάμε πίσω στο 1999, όπου το Blair Witch Project έρχεται στη ζωή μας, μέσα από τους Dan Myrick και Eduardo Sánchez που βγήκαν από την άγρια φύση του ανεξάρτητου κινηματογράφου με ένα νέο φαινόμενο τρόμου στα χέρια τους!
The project: Blair Witch
Κάτι νέο ετοιμάζεται και το τέλος των 90’s πρέπει να αφήσει την σφραγίδα του. Δεν είναι λίγα αυτά που θυμόμαστε, μα το 1997 συνέβη μια κινηματογραφική “παρεμβολή”.
Όλα ξεκίνησαν όταν δύο σκηνοθέτες και τρεις άγνωστοι ηθοποιοί εξαφανίστηκαν στο δάσος, έχοντας μαζί τους φορητές κάμερες και μια ιδέα. Στα πλάνα τους ήτα να δημιουργηθεί ένα ντοκιμαντέρ που κανείς δεν ήξερε που θα έβγαζε.
Δύο χρόνια αργότερα, τα πλάνα τους βρέθηκαν και κατάφεραν να τρομάξουν κοντά 249 εκατομμύρια δολάρια.
26 χρόνια μετά…
Έχουν περάσει κι όλας 26 χρόνια από τότε που το The Blair Witch Project στοίχειωσε την εφηβεία και τις σκοτεινές στιγμές μας. Κανείς ποτέ δεν είδε ίδιο ένα δάσος.
Η ταινία, χαμηλού προϋπολογισμού εγκαινίασε ένα νέο είδος ταινίας τρόμου: το found footage. Θυμάστε την χειροκίνητη κουνημένη κάμερα και το μονόπλανο… ήταν η αρχή για την ναυτία μέχρι να γίνει κομμάτι μας.
Οι φήμες πολλές και η έξυπνη καμπάνια μάρκετινγκ από συμπτώσεις, έγινε η συνταγή για την επιτυχία. Πόσο θα μπορούσε να μοιάζει το σενάριο με το προϊόν των κασετών που ανακαλύφθηκαν στο δάσος του Burkittsville, Md.; Μια άγνωστη τραγική μοίρα που συνέβη σε τρεις φοιτητές κινηματογραφιστές, ήταν η αρχή για να πάρει φωτιά το Blair Witch Project.
Λόγια σκόρπια και πολλά, κόσμος να ψάχνει να μάθει αν ήταν αληθινό, βασισμένο σε γεγονότα ή ένα σενάριο που έφερνε κάτι νέο; Χρειαζόταν να ανακαλυφθεί ή έπρεπε να μείνει στο δικό του διαδικτυακό σύμπαν; Να θυμίσουμε πως υπήρξε και ένα συνοδευτικό «ντοκιμαντέρ», το Curse of the Blair Witch. Έρχεται για να κάνει μια μικρή ανασκαφή στα όσα συνέβησαν στην πρώτη ταινία.
«Υποθέτω ότι κάναμε αρκετά καλή δουλειά με αυτό, και ο κόσμος το δάγκωσε και το πίστεψε»,
Daniel Myrick | συνέντευξή 2014 -Academy of Motion Picture Arts & Sciences’ Academy Originals.
«Αυτό δημιούργησε αυτό το είδος του νέου είδους του found footage».
Πρόσθεσε ο συνάδελφός του σκηνοθέτης Eduardo Sánchez: «Δείχνει ότι η σωστή ιδέα μπορεί ακόμα να είναι τόσο μεγάλη όσο οτιδήποτε έχει να προσφέρει το Χόλιγουντ».
Movie ID
Σκηνοθέτες της ταινίας είναι οι Daniel Myrick και Eduardo Sánchez που γνωρίζονται ήδη ως φοιτητές στη Σχολή Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Φλόριντα. Μέσα από συζητήσεις και αναλύσεις, αναρωτιούνται τι μπορεί να φταίει και πολλά σενάρια δεν πετυχαίνουν τον στόχο τους. Το 1993 γίνεται για αυτούς χρονιά σταθμός, αφού το πρώτο λιθαράκι μπήκε μαζί με την ιδέα τους για κάτι διαφορετικό. Τι δυνητικά τρομακτικές συνέπειες θα είχε μια ομάδα που πέφτει πάνω σε ένα σπίτι στο δάσος και δεν μπορεί να αντισταθεί να μπει μέσα, παρά το γεγονός ότι γνωρίζει ότι συμβαίνει κάτι τρομακτικό; (Σε πόσους από εσάς έχει τύχει;)
Τα χρόνια πέρασαν και η ιστορία έπρεπε επιτέλους να πάρει ζωή. Προσέλαβαν μερικούς άγνωστους ηθοποιούς με εύκολο αυτοσχεδιασμό, μάζεψαν κάποια χρήματα και η παραγωγή ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1997. Τα γυρίσματα της ταινίας διήρκεσαν οκτώ ημέρες, στο Germantown, Md., στο Seneca Creek State Park και στο Griggs House, στο Patapsco Valley State Park. Τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν στις Απόκριες.
Και επειδή τελικά όλα τελικά βγαλμένα μέσα από τη ζωή είναι, το 1994 είναι η μαύρη χρονιά που εξαφανίζονται οι “φοιτητές κινηματογραφιστές” Heather Donahue, Michael C. Williams και Joshua Leonard στους Μαύρους Λόφους του Burkittsville και δεν βγήκαν ποτέ. Το υλικό τους βρέθηκε ένα χρόνο αργότερα.
“There’s a common misunderstanding that not a lot weninto it,” Myrick told The Guardian in 20t18, “but it took two years of effort to make it look like it was just shot by three students over a long weekend.”
Θρύλος και δεισιδαιμονίες
Όλες οι ιστορίες όπως και τα παραμύθια, έχουν μια βάση να κινηθούν. Ένας τοπικός μύθος που άλλαξε με το πέρασμα των καιρών, μια ιστορία που πρέπει να πλέξουμε για κάποιο λόγο, σίγουρα όμως κάθε τόπος έχει, όπως έχει και το χωριό σας. Ρωτήστε τη γιαγιά σας, εμείς ψέματα δε λέμε!
Για την συγκεκριμένη ταινία και μέρος, υπάρχει προφανώς και μια ιστορία για το δάσος. Πως γίνεται δάσος να μην έχει κάποιον να κρύψει ή να θάψει στις σκοτεινές φυλλωσιές του.
Elly Kedward: Thw witch
Πίσω λοιπόν στο 1785, μια γυναίκα με το όνομα Elly Kedward κατηγορήθηκε για μαγεία στο Blair, Md.-μετέπειτα Burkittsville- αφού ανακαλύφθηκε ότι τρυπούσε τα δάχτυλα των παιδιών για να αφήσει το αίμα τους.
Κρίθηκε ένοχη στη δίκη και εξορίστηκε στο δάσος, όπου την έδεσαν σε ένα δέντρο μέσα στο καταχείμωνο και την άφησαν εκεί. Μέχρι τον επόμενο χειμώνα, τα μισά παιδιά της πόλης είχαν εξαφανιστεί.
Έως και το 1940 χάνονταν παιδιά (εντάξει παγκοσμίως χάθηκαν πολλά περισσότερα), όταν ένας ηλικιωμένος ερημίτης, ο Rustin Parr βγήκε μια μέρα από το δάσος και είπε στους κατοίκους της πόλης: «Τελείωσα επιτέλους»! Όσοι γνώριζαν γνώριζαν μα στην ουσία κανείς, τι εννοούσε. Τότε η αστυνομία έψαξε την καλύβα του και βρήκε τα πτώματα επτά παιδιών. Στο δικαστήριο, ο Parr είπε ότι έκανε μόνο αυτό που του είχε πει το φάντασμα της γριάς.
Μια “μαρτυρία” ακόμα έρχεται από μια άλλη γυναίκα που μιλά για δύο κυνηγούς που είχαν πάει για κάμπινγκ και μετά εξαφανίστηκαν χωρίς ίχνος. Επιπλέον η Μαίρη Μπράουν αναφέρει ότι ήταν έξω για ψάρεμα με τον πατέρα της μια μέρα, όταν ένιωσε μια παρουσία και στη συνέχεια είδε κάτι που έμοιαζε με γυναίκα, καλυμμένη με ένα σάλι που αποκάλυπτε μαλλιά σε όλο της το σώμα, σαν άλογο.
Οι κινηματογραφιστές επιστρέφουν αργότερα για να βρουν τρεις σωρούς, έναν για τον καθένα τους.
Νιώθεις μια ανατριχίλα;
Το σενάριο των Myrick και Sánchez ήταν σχεδόν 35 σελίδες και αφορούσε τα όσα συνέβαιναν στους χαρακτήρες. Το τρικ εδώ ήταν πως άφησαν τους διαλόγους ελεύθερους για αυτοσχεδιασμό.
“Ο Νταν, ο Εντ και ο Γκρεγκ μας έστησαν σενάρια αυτοσχεδιασμού, οπότε όταν πήγα στην οντισιόν, μου είπαν: “Έχεις εκτίσει τη μισή ποινή σου για τη δολοφονία του μωρού σου. Γιατί να σε αφήσουμε να βγεις;”” Ο Donahue, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν ιδρυτικό μέλος μιας ομάδας αυτοσχεδιασμού και μιας πειραματικής θεατρικής ομάδας στη Νέα Υόρκη, δήλωσε στο Broadly του Vice το 2016. “Και τους κοίταξα και τους είπα: “Δεν νομίζω ότι θα έπρεπε. Και νομίζω ότι ήμουν η μόνη γυναίκα που πραγματικά το είπε αυτό, και έτσι πήρα τον ρόλο”.
Ο Γουίλιαμς ανταποκρίθηκε σε μια ανοιχτή πρόσκληση για κάστινγκ που είδε στο περιοδικό Backstage για μια “ΒΕΛΤΙΩΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ!” που αναφερόταν τότε ως “The Black Hill Project”. “ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΠΡΟΚΛΗΣΤΙΚΟΙ ΡΟΛΟΙ- θα γυριστούν κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες”, υποσχόταν η αγγελία. Όπως και έγινε.
“[Heather] gave us this awesome blend of smarts, improvisational skills, and a little bit of this crazy diligence that we needed in our actors, to push forward through the duress that we knew we were going to subject them to,” Myrick told The Week. “We teamed her up with Josh, who was lobbying to be in the movie early on, and Mike Williams, who we found through the audition process in New York. They just had great chemistry together; the right blend of humor and conflict, and the right look.”
Εκπαίδευση a la καψόνι
Οι κινηματογραφιστές άρχισαν να στέλνουν στους ηθοποιούς ψεύτικα φυλλάδια που διαφήμιζαν εκδηλώσεις στο Burkittsville για να κάνουν το «έργο» τους να μοιάζει πιο αληθινό. Ο Donahue διάβασε για τη μαγεία και το πώς να επιβιώνει στο δάσος. Ο Leonard, ο οποίος είχε εμπειρία πίσω από την κάμερα, λογικά επιλέχθηκε για τον ρόλο του οπερατέρ και ο Williams έπαιζε τον ηχολήπτη.
«Έκανα πολύ καλή δουλειά στο να φρικάρω όσο καλύτερα μπορούσα πριν καν φτάσουμε εκεί», δήλωσε ο Donahue στο The Week.
Και πρόσθεσε ο Williams: «Το μόνο που μου είπαν ήταν ότι ήθελαν να είμαι αυτός που φοβόταν περισσότερο».
Το “bullying”
Χρησιμοποιώντας GPS trackers, οι κινηματογραφιστές κατεύθυναν τους Donahue, Leonard και Williams στις διάφορες τοποθεσίες τους, όπου άφηναν το υλικό που είχαν γυρίσει με κάμερες 16mm και έπαιρναν νέες ατομικές οδηγίες στην πορεία.
«Ήμασταν στο δάσος, αλλά [οι ηθοποιοί] δεν το ήξεραν», δήλωσε ο παραγωγός Gregg Hale στο The Week. “Ήμασταν καμουφλαρισμένοι και φτιάξαμε μικρές κρυψώνες όπου μπορούσαμε να είμαστε κοντά τους και να τους βλέπουμε. Ήμασταν εκεί έξω, αλλά πραγματικά δεν γνώριζαν ότι ήμασταν εκεί έξω”.
“Όλοι οι περίεργοι θόρυβοι και τα λοιπά είναι απλά εμείς που τρέχουμε στο δάσος. Όταν ξυπνούν και υπάρχουν σωροί βράχων έξω από τις σκηνές τους, προφανώς εμείς τους φυτέψαμε. Τα ραβδόμορφα – τα κρεμάσαμε. Τους οδηγούσαμε σε ένα σκηνικό παιχνίδι 24 ώρες το 24ωρο, πραγματικά… Κουνάγαμε τη σκηνή τους, παίζαμε ήχους από μικρά παιδιά που έπαιζαν έξω από τη σκηνή τους, κάναμε θορύβους μέσα στη νύχτα, τους οδηγούσαμε σε αυτό το τρελό σπίτι στο τέλος – βασικά παίζαμε το Blair Witch”.
Τα στοιχεία
Οι ηθοποιοί κοιμόντουσαν σε σκηνές και έτρωγαν λιγότερη τροφή κάθε μέρα, όπως ακριβώς θα έκαναν αν ήταν σε ένα πραγματικό κάμπινγκ και είχαν χαθεί. «Δεν χρειάστηκε να γδάρουμε σκίουρους ή οτιδήποτε άλλο», δήλωσε ο Donahue στο The Week. “Ήταν ένα είδος πάρκου καθημερινής χρήσης. Έπρεπε να σταματήσουμε να πυροβολούμε για τις οικογένειες που περνούσαν με τα ποδήλατά τους”.
Ένα βράδυ, ωστόσο, αφού έβρεχε όλη μέρα, το τρίο δεν μπορούσε να βρει τους σκηνοθέτες και δεν ήθελε να κοιμηθεί στις βρεγμένες σκηνές του, οπότε πήγαν προς το δρόμο και χτύπησαν την πόρτα του πρώτου σπιτιού που είδαν. «Ήταν παράξενα ευγενικοί και αρκετά έμπιστοι για να μας αφήσουν να μπούμε», θυμάται ο Donahue, “και μας έδωσαν ζεστό κακάο. Καταλήξαμε να μείνουμε σε ένα ξενοδοχείο εκείνο το βράδυ”.
Οι ηθοποιοί είχαν μια κωδική λέξη – «taco»- που χρησιμοποιούσαν όταν έπρεπε να σταματήσουν να είναι «Heather», “Josh” και «Mike».
“I had actually done a student film two years before with a young female filmmaker who definitely had a lot of bravado,” Donahue told Broadly. “I had to think, ‘What kind of woman would actually keep the camera running through horrible times?’ A normal person would have stopped filming, so I had to take that character to that extra driven edge.”
Last shot
Η σκηνή που στιγμάτισε αρκετούς…
Ποιος θα περίμενε πως ένα μονόπλανο /selfie με φόβο, δάκρυα και μύξα.. θα έπειθε τον κόσμο και θα ήταν η πιο δυνατή σκηνή;
“I’m sorry to everyone. I was very naïve…What is that? I’m scared to close my eyes, I’m scared to open them. We’re gonna die out here.”
“I was so proud of that moment, because it’s everything you’re not supposed to do as a film actress,” Donahue told The Week. “The snot was flowing, and it was unflattering, and it was just true, and ugly, and messy, and sloppy. And I don’t think people get to see that kind of thing very often. A real good ugly cry on screen.”
Η φρενήρης τελική σεκάνς στην οποία η Heather και ο Mike μπαίνουν στο σπίτι ψάχνοντας τον Josh, ψάχνουν μανιωδώς, χωρίζονται για λίγο και η Heather καταλήγει να βρίσκει τον Mike να στέκεται με το πρόσωπο στον τοίχο -ένα προαναγγελθέν σημάδι ότι το άλλο άτομο στο δωμάτιο πρόκειται να πεθάνει- δεν γυρίστηκε σε μία τρομακτική λήψη.
«Η Heather ουρλιάζει μέσα στο σπίτι και μοιάζει να χάνει το μυαλό της, αλλά το γυρίσαμε αυτό σε πολλές λήψεις και σε δύο ημέρες – ήταν ένα από τα πιο παραδοσιακά τμήματα της ταινίας», θυμήθηκε ο Myrick στο Broadly. “Έπρεπε πραγματικά να στήσουμε και να επαναφέρουμε και να είμαστε προσεκτικοί περπατώντας μέσα στο σπίτι, ώστε να μην τραυματιστεί κανείς. Ήταν πολύ πιο ενορχηστρωμένο. Κανείς δεν φοβήθηκε. Ήταν κουρασμένοι! Ο πραγματικός φόβος που καταγράφεται στο πρόσωπό τους είναι απλώς καθαρή ερμηνεία”.
Αθέατος θεατής
Μιλάμε για το 1999, τότε που το router αποτύπωνε για τα καλά τον ήχο του στη μνήμη μας και το internet ήταν κάτι πολύ νέο. Η ιστοσελίδα του Blair Witch Project για παράδειγμα περιελάβανε χρονοδιάγραμμα των γεγονότων που οδήγησαν στην εξαφάνιση του τρίο. Συνεντεύξεις τοπικών ειδήσεων σχετικά με την υπόθεση αλλά και ψεύτικες αστυνομικές αναφορές. Για όλους επρόκειτο για αληθινό έγκλημα!
Πριν καν προβληθεί η ταινία, 10.000 άτομα είχαν εγγραφεί στη λίστα αλληλογραφίας.
«Το διαδίκτυο ήταν καινούργιο!» θυμήθηκε ο Williams στο The Week. “Έτσι, αν αναπολήσετε, μερικά από τα πράγματα που διαβάζατε στο διαδίκτυο, λέγατε: ‘Ω, αυτό πρέπει να είναι αλήθεια. Το είδα στο διαδίκτυο. Ακριβώς όπως όταν βγήκαν οι εφημερίδες. Πίστευες ό,τι διάβαζες”.
Η ταινία έκανε πρεμιέρα σε μεταμεσονύκτια προβολή κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Sundance στις 25 Ιανουαρίου 1999. Οι ηθοποιοί, που όλοι τους έκαναν το ντεμπούτο τους σε κινηματογραφική ταινία, περιγράφηκαν ως «αγνοούμενοι, πιθανώς νεκροί» στο διαφημιστικό υλικό. Μόλις απέκτησε τα δικαιώματα διανομής της ταινίας μετά το Sundance, η Artisan Entertainment έβαλε ακόμη και το IMDb να παίξει μαζί της.
Οι γονείς των ηθοποιών άρχισαν να δέχονται συλλυπητήρια τηλεφωνήματα και κάρτες συμπαράστασης. Ένας αστυνομικός τηλεφώνησε στον Myrick για να προσφέρει τη βοήθειά του στην εξεύρεση του τι πραγματικά συνέβη στους χαμένους κινηματογραφιστές. Οι ηθοποιοί πρόλαβαν να δουν την ταινία να τινάζεται στον αέρα στο Sundance, αλλά δεν προσκλήθηκαν στην προβολή στο Φεστιβάλ των Καννών εκείνο τον Μάιο.
Χρυσό βατόμουρο
Αν και αρκετοί κριτικοί έπλεξαν το εγκώμιο, το The Blair Witch Project ήταν υποψήφιο για χειρότερη ταινία στα βραβεία Χρυσό Βατόμουρο και η Donahue “κέρδισε” το Razzie για χειρότερη ηθοποιό. Η ίδια δήλωσε στο Broadly. το 2016: “Νομίζω ότι αυτό οφειλόταν εν μέρει στον χαρακτήρα που κρίθηκε, παρά στην ερμηνεία. Ήταν μια πολύ δραστήρια γυναίκα που δεν φορούσε μάσκαρα και βρισκόταν στην κάμερα το 1999”.
Myrick, Sánchez, Hale και συμπαραγωγός Robin Cowie, κέρδισαν το Βραβείο John Cassavetes, το οποίο τιμά τις πρωτοεμφανιζόμενες ταινίες που έγιναν με λιγότερα από 500.000 δολάρια, στα Independent Spirit Awards του 2000. Οι Cowie και Hale ανακηρύχθηκαν επίσης ως οι πιο υποσχόμενοι παραγωγοί κινηματογραφικών ταινιών στα περίφημα βραβεία PGA.
Curse of the Blair Witch
Τι συμβαίνει με τα λυσσασμένο πλάσμα που έχουν στα χέρια τους ένα blockbuster; Το βιβλίο των σκιών: Blair Witch 2 μπήκε εσπευσμένα στην παραγωγή εγκαίρως για να κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο του 2000 – και έβγαλε 47,7 εκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με πληροφορίες, η παραγωγή του κόστισε μόνο 15 εκατομμύρια δολάρια, αλλά… 14% στο Rotten Tomatoes, 15 βαθμοί στο Metacritic (το πρωτότυπο είναι στο 87% και 81).
Τα μάγια έσπασαν, έτσι απλά για το Blair Witch . Ο σκηνοθέτης Joe Berlinger δήλωσε ότι το όραμά του για την ταινία -για τουρίστες που πηγαίνουν στο Burkittsville αφού είδαν το The Blair Witch Project- διακυβεύτηκε στο postproduction.
Προσωπικά δεν με συγκίνησε και σπάνια κάτι που ξεκίνησε μόνο του να πάρει τη μορφή πετυχημένου siquel.
“Αυτό δεν σημαίνει ότι το director’s cut μου θα συγκέντρωνε καλύτερη αντίδραση από τους κριτικούς per se, αλλά τουλάχιστον θα μπορούσα να σταθώ στην ταινία επειδή αντιπροσωπεύει το όραμά μου και αν ο κόσμος μισούσε αυτή την εκδοχή, θα ήταν λιγότερο οδυνηρό, επειδή αυτό θα ήθελα να δουν”
