Arrayan Path, ένα μουσικό ταξίδι στο έπος

Πολύ καιρό τώρα ήθελα να πραγματοποιήσω μια συνέντευξη με τους Arrayan Path. Συνήθως δεν έπεφταν σωστά πάνω στο πρόγραμμα μου, όπως και οι συναυλίες τους άλλωστε. Μιας και θα πηγαίναμε στο live των Mother of Millions και οι δύο, αποφασίσαμε να συναντηθούμε λίγο πιο πριν για να τα πούμε. Βρεθήκαμε λοιπόν στην Πλατεία Ζουχούρι, λίγο πιο δίπλα από τον Άγιο Λάζαρο στο ιστορικό κέντρο της Λάρνακας για να πραγματοποιήσουμε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη. 

Καλησπέρα Νικόλα, αρχικά να σου πω ότι χαίρομαι που θα τα πούμε γιατί τα τελευταία χρόνια δεν έτυχε κάνουμε μια συνέντευξη εφ’όλης της ύλης. Ας πούμε σχετικά με την εξαιρετική δουλειά που γίνεται στους Arrayan Path όλα αυτά τα χρόνια. Ποιο είναι το μυστικό για αυτό το σερί εξαιρετικών δίσκων από το ντεμπούτο σας έως και τώρα? 

Ν: Καταρχάς καλώς σας βρήκα! Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο μυστικό, νομίζω είναι κυρίως σκληρή δουλειά. Επίσης, το γεγονός ότι είμαστε τυχεροί που έχουμε κάποιες εξάρσεις, εμπνεύσεις και ότι είμαστε συνέχεια εν κινήσει. Δηλαδή δεν επαναπαυόμαστε και συνέχεια συνθέτουμε μουσική. Οπότε κάθε φορά που χρειάζεται να επιλέξουμε συνθέσεις για τον επόμενο δίσκο, έχουμε αρκετό υλικό. Έτσι παίρνουμε πάντα το καλύτερο.

Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο μυστικό, νομίζω είναι κυρίως σκληρή δουλειά. Επίσης, το γεγονός ότι είμαστε τυχεροί που έχουμε κάποιες εξάρσεις, εμπνεύσεις και ότι είμαστε συνέχεια εν κινήσει.

Θα ήθελα να μου πεις, briefly, πως ξεκινήσατε ως μπάντα και γενικά τι έχεις να θυμάσαι από τα πρώτα χρόνια?

Ν: Η μπάντα ξεκίνησε όταν σπούδαζα στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στη Βοστόνη. Πιο συγκεκριμένα, ξεκίνησε με έναν συμφοιτητή μου με τον οποίο μοιραζόμασταν την ίδια αγάπη για τον Malmsteen και τους Dream Theater. Έτσι αρχίσαμε να ηχογραφούμε demos στο σπίτι του, να φανταστείς ούτε καν είχαμε καταλήξει στο είδος μουσικής. Ήταν Metal, ήταν rock, ήταν ακόμα και jazz ξέρω εγώ. Έτσι, σιγά σιγά άρχισαν να σχηματίζονται κάποια τραγούδια. Ήρθε το παιδί στην Κύπρο και ηχογραφήσαμε το πρώτο demo. Μετά συνεχίσαμε μόνοι μας με τον αδερφό μου και με τα παιδιά που γνώριζα από την παιδική μου ηλικία. Ηχογραφήσαμε και το δεύτερο demo. Με αυτό τον τρόπο κρατήσαμε μια σταθερή απόσταση μεταξύ των άλμπουμ. Η εξαίρεση είναι η απόσταση μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου άλμπουμ που για έξι χρόνια μπήκαμε στον πάγο. Έτσι, νομίζω η φιλοσοφία να κυκλοφορούμε συχνά μουσική υπήρχε από την αρχή της καριέρας μας.

Μπορεί να έχει περάσει ένας χρόνος σχεδόν από την κυκλοφορία της τελευταίας σας δουλειάς. Θα ήθελα όμως να ασχοληθούμε λίγο. Μπορείς να μου αναφέρεις αναλυτικά τη δουλειά που πραγματοποιήθηκε στο τελευταίο άλμπουμ? Ποιες είναι οι διαφορές του από τα “The marble gates to apeiron” και “Archegonoi”? Βάζω αυτά τα δυο δίπλα στο πρόσφατο σας άλμπουμ γιατί τα θεωρώ πολύ κοντά σε ύφος. Στο “Archegonoi” άλλαξαν πολλά σε σχέση με τους προηγούμενους σας δίσκους. Υπήρχε πολύ σημαντική εξέλιξη σε όλους τους τομείς. Είναι αυτό που ονομάζουμε out of the comfort zone.

N: Εννοείς μετά το “Archegonoi”…

Κοίταξε έχουμε αυτό το πράγμα, οι Arrayan path δεν μπορούν να βγάζουν συνέχεια τον ίδιο δίσκο.

Ναι μετά το “Archegonoi”…

N: Κοίταξε έχουμε αυτό το πράγμα, Οι Arrayan path δεν μπορούν να βγάζουν συνέχεια τον ίδιο δίσκο. Άρα γνωρίζαμε ότι και πριν το “Archegonoi”, αν το σκεφτείς ήταν πιο power, μετά το “Archegonoi” πιο epic. Μετά είπαμε δεν μπορούμε να κυκλοφορήσουμε ξανά epic, άρα πάμε σε πιο speed ύφος. Ποια ήταν η αρχική ερώτηση (γέλια)?

Βασικά, ποια είναι η γνώμη σου σχετικά με αυτό. Δηλαδή ότι αλλάξατε ύφος μετά το “Archegonoi”.

Ν: Κοίτα, όταν ξεκινήσαμε την μπάντα είπαμε ότι θα είναι οι επιρροές μας όπως είναι οι Iron Maiden και οι μπάντες των nineties. Μπάντες σαν τους Rhapsody, Helloween και Blind guardian. Οπότε κάποιοι δίσκοι μας ήταν μόνο το ένα ή μόνο το άλλο ή και τα δύο μαζί. Έτσι γίνεται μια εναλλαγή μεταξύ αυτών των δυο-τριών στυλ, προσθέτοντας και το δικό μας προσωπικό ύφος, αυτό το ανατολίτικο. Άρα είναι ένα συνονθύλευμα όλων αυτών των στοιχείων. Θεωρώ ότι στους τελευταίους δυο δίσκους κρατήσαμε τους ρυθμούς λίγο πιο ψηλά. Ήταν λίγο πιο κοντά στο Power, ειδικά στο “The marble gates to apeiron”. Το τελευταίο άλμπουμ απαιτούσε κάποια ειδικά στοιχεία. Λόγω της θεματολογίας του για τον Βασιλιά Ευαγόρα. Για αυτό και θα συνεχίσουμε να κάνουμε αυτές τις εναλλαγές.

Είμαι της άποψης ότι ταιριάζει πάρα πολύ με την θεματολογία να υπάρχουν περισσότερα ορχηστρικά μέρη. Όπως και δράμα, γιατί μας αρέσει πολύ το δράμα.

Το “Thus always to tyrants” είναι λιγότερο τεχνικό και περισσότερο ορχηστρικό από τον προκάτοχο του. Συμφωνείς? Αν ναι, ήταν κάτι που το απαιτούσε το concept?

N: Ναι, νομίζω ναι. Λόγω του ότι είναι μια ιστορία την οποία πρέπει να ακολουθήσεις από την αρχή χρονολογικά. Άρα ανάλογα με την ιστορία, αλλάζουν τα συναισθήματα και αλλάζει και η ένταση της μουσικής. Νομίζω ότι το ορχηστρικό που λες έγινε χωρίς κάποιο ιδιαίτερο προγραμματισμό. Απλά το παιδί που έπαιξε τα keyboards, πρόσθεσε λίγα περισσότερα από όσα του είχαμε ζητήσει. Μας άρεσε όμως και τα κρατήσαμε. Είμαι της άποψης ότι ταιριάζει πάρα πολύ με την θεματολογία να υπάρχουν περισσότερα ορχηστρικά μέρη. Όπως και δράμα, γιατί μας αρέσει πολύ το δράμα.

O τίτλος μεταφράζεται “Οι τύραννοι παίρνουν αυτό που τους αξίζει” στο τέλος. Με αυτή την λογική επιλέξαμε αυτό τον τίτλο.

Από τον πρώτο σας κιόλας δίσκο, διαπιστώνουμε ότι είστε λάτρεις της ιστορίας, κυρίως της Ελληνικής. Εγώ όμως θα πω γενικά της Ανατολικής Μεσογειακής λεκάνης. Δηλαδή στο τελευταίο άλμπουμ καταπιάνεστε με τον Ευαγόρα Ι, για τον οποίο γνωρίζουμε από τα γραπτά του Ισοκράτη (“Κυπριακοί λόγοι”).Θα μπορούσε να μεταφραστεί “Έτσι πάντα στους τυράννους”? Κι αν ναι, πως συνδέεται με τον Ευαγόρα? Ο οποίος ήταν ο ηγεμόνας του Βασιλείου της Σαλαμίνας, ηγέτης και θαυμαστής του πολιτισμού της Ελληνιστικής περιόδου.

Ν: Μάλιστα, ο τίτλος μεταφράζεται “Οι τύραννοι παίρνουν αυτό που τους αξίζει” στο τέλος. Με αυτή την λογική επιλέξαμε αυτό τον τίτλο. Γιατί στο τέλος μπορεί ναι μεν να πήραν αυτό που τους αξίζει πολύ πιο αργότερα, όχι από τον Ευαγόρα, αλλά από τον Μέγα Αλέξανδρο. Εντάξει, η ιστορία μας ξεκινά από την επιστροφή του Ευαγόρα από την εξορία. Γιατί τότε ήταν η εποχή που οι Πέρσες έβαζαν Φοίνικες να ζουν μαζί με τους Κύπριους. Οι Πέρσες έβαζαν Φοίνικες σατράπηδες στα διάφορα βασίλεια και εξόριζαν τους Κύπριους βασιλιάδες. Όταν επέστρεψε ο Ευαγόρας πήρε πίσω τον θρόνο του. Βασικά όλη η ιστορία είναι το πως κατάφερε να παραμείνει βασιλιάς στη Σαλαμίνα, ενώ ήταν υπό Περσική κυριαρχία.

Σωστά…

N: Δηλαδή πως μπόρεσε να μανουβράρει με τα θέλω των Περσών και την φιλία που είχε με τους Αθηναίους. Έτσι ώστε να κάνει μια επανάσταση εναντίον των Περσών. Να ελευθερώσει την Σαλαμίνα και να την ενώσει με τα υπόλοιπα βασίλεια της Κύπρου. Αυτό πέτυχε εν μέρει. Εντάξει όμως για να μην τα πολυλογώ, στο τέλος η επανάσταση απέτυχε. Όμως υπήρχε τεράστια εκτίμηση στον Ευαγόρα από τους Πέρσες, τον άφησαν στον θρόνο. King to a king. Και έτσι η ιστορία τελειώνει με την δολοφονία του από έναν δούλο του παλατιού. Και έτσι μας φέρνει πίσω η ιστορία το πως ξεκίνησε το βασίλειο της Σαλαμίνας από τον Τρωικό πόλεμο. Ο Τεύκρος που ταξίδεψε στη Σαλαμίνα κτλ. Έτσι τελειώνει κάπως ανάποδα η ιστορία.

Ουσιαστικά δηλαδή, το Βασίλειο της Σαλαμίνας παρέμεινε κι αν θυμάμαι μετά κατέβηκαν οι Αθηναίοι…

Ν: Μετά άλλαξαν πολλοί βασιλιάδες και γύρω στα 80 χρόνια μετά ελευθερώθηκε η Σαλαμίνα από τον Μέγα Αλέξανδρο. Όλη η Κύπρος βασικά, όχι μόνο η Σαλαμίνα.

Πως δούλεψε η συνεργασία σας με τους Gary Wehrkamp (Shadow gallery) και Paolo Viani (Warlord)? 

N: Με τον Paolo γνωριζόμαστε από τους Warlord και είχαμε κρατήσει επικοινωνία. Μάλιστα αυτή την στιγμή συνθέτουμε και κάποια κομμάτια για ένα project.

Το οποίο? 

N: Το οποίο είναι λίγο Neoclassical τύπου Alcatrazz meets rainbow, eighties/seventies φάση. Εντάξει, σχετικά με την συμμετοχή του στο άλμπουμ, ήταν μόνο να του το ζητήσω και το έκανε με μεγάλη χαρά. Με τον Gary είχαμε συνεργαστεί σε μια rock opera και έτσι κρατήσαμε επαφή, ήταν πιο πολύπλοκο από του Paolo. Έπρεπε να συζητήσουμε περισσότερο γιατί θα τραγουδούσε και έτσι έπρεπε να γνωρίζει τους στίχους, το ύφος, τι θα ερμηνεύει. Μέτα από όλο αυτό, νομίζω ότι έκανε πάρα πολύ καλή δουλειά, μου έστειλα τα φωνητικά, έκανε και χορωδίες.

Πόσο πιστεύεις ότι σας βοήθησαν στο τελικό αποτέλεσμα οι Slava Selin και Simone Mularoni? Το εξώφυλλο ποιος το φιλοτέχνησε? Θα συνεργαστείτε ξανά και στο επόμενο άλμπουμ?

Ν: Ο Γιάννης Νάκος (Remedy Art) φιλοτέχνησε το εξώφυλλο ο οποίος έκανε και το “Marble gates to apeiron”.

Καλά το υποψιάστηκα…

Ν: Έχουμε πάρα πολύ καλή συνεργασία. Είναι επαγγελματίας, είναι εξαιρετικός στη δουλειά του και συνεργάσιμος. Θέλω να πιστεύω ότι θα συνεργαστούμε και στα επόμενα άλμπουμ. Ο Slava έχει το στούντιο που ηχογραφούμε και βρίσκεται σε ένα χωριό λίγο πιο έξω από την Λάρνακα. Ο Slavic είναι εξαιρετικός engineer, βασικά είναι περισσότερο engineer παρά producer. Είναι πάρα πολύ καλός. Ο Simone μας κάνει το mixing ο οποίος βρίσκεται στο Σαν Μαρίνο και δουλεύουμε μαζί του από τον “Dawn of aquarious” και μετά. Ουσιαστικά από το 2017 και μετά.

Είμαστε πολύ χαρούμενοι στο επίπεδο στο οποίο βρισκόμαστε. Δεν υπάρχει λόγος να πάρουμε το ρίσκο και να το αλλάξουμε.

Ξεκινήσατε από την Σαλονικιώτικη Steel Gallery Records. Αργότερα πήγατε στην Κυπριακή Pitch Black Records και δεν το “κουνήσατε ρούπι” από εκεί. Είστε απόλυτα ευχαριστημένοι να φανταστώ.

Ν: Ναι, θεωρώ ότι μια μπάντα για να κυκλοφορήσει οκτώ άλμπουμ με μια εταιρεία, λογικά κάνουν κάτι σωστά. Είναι κυρίως θέμα εμπιστοσύνης. Με μια μεγαλύτερη εταιρεία δεν ξέρεις πως θα εξελιχθεί η φάση. Ενώ με τον Φοίβο είμαστε και φίλοι, μπορούμε να συζητήσουμε και για άλλα θέματα. Υπάρχει εμπιστοσύνη και από την στιγμή που και εμείς δεν έχουμε φιλοδοξία για κάτι παραπάνω, είμαστε εντάξει. Είμαστε πολύ χαρούμενοι στο επίπεδο στο οποίο βρισκόμαστε. Δεν υπάρχει λόγος να πάρουμε το ρίσκο και να το αλλάξουμε.

Θα πω σίγουρα την ιστορία του Ευαγόρα. Για τους Arrayan path ήταν το πρώτο χρονολογικό concept το οποίο ήθελα να το κάνω όλη μου τη ζωή. Από τότε που άκουγα τους δίσκους του King Diamond, πως έφτιαχνε την ιστορία από την αρχή μέχρι το τέλος.

Αν βάλουμε στιχουργικά κάτω τις τρεις τελευταίες δουλειές σας. Υποκειμενικά, ποια ιστορία προτιμάς και γιατί?

Ν: Εντάξει, το “Archegonoi” ήταν πολλές ιστορίες. Θα πω σίγουρα την ιστορία του Ευαγόρα. Για τους Arrayan path ήταν το πρώτο χρονολογικό concept το οποίο ήθελα να το κάνω όλη μου τη ζωή. Από τότε που άκουγα τους δίσκους του King Diamond, πως έφτιαχνε την ιστορία από την αρχή μέχρι το τέλος. Και είπα θέλω να το κάνω και εγώ μια μέρα, όμως το κάναμε με τα δικά μας δεδομένα. Αυτό επιλέγω λοιπόν.

Εμείς είμαστε, εγώ βασικά, δεν ξέρω αν τους πιέζω και λίγο τους άλλους (γέλια), είμαι της φιλοσοφίας ότι πρέπει να βγαίνει συχνά μουσική.

Είσαστε μια ιδιαίτερα παραγωγική μπάντα. Μέσα σε 14 χρόνια, έχετε κυκλοφορήσει 9 ολοκληρωμένα άλμπουμ. Θα μπορούσα να αναφέρω ότι ξεχωρίζετε από πολλές μπάντες του Ελληνικού χώρου. Λόγω υποχρεώσεων κτλ δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε ένα τέτοιο ρυθμό. Που πιστεύεις ότι οφείλεται αυτό?

Ν: Μπορεί να είναι απλά φιλοσοφία. Εγώ ας πούμε, μόλις παραδώσω τον δίσκο στην εταιρεία, έχω τα τραγούδια έτοιμα και σκέφτομαι τον επόμενο δίσκο. Δεν ξέρω αν είναι θέμα οικονομικό, διαδικαστικό ή δεν μπορούν ή οτιδήποτε άλλο. Υπάρχουν μπάντες που απλά παίρνουν τον χρόνο τους. Εμείς είμαστε, εγώ βασικά, δεν ξέρω αν τους πιέζω και λίγο τους άλλους (γέλια), είμαι της φιλοσοφίας ότι πρέπει να βγαίνει συχνά μουσική.

Ναι, όπως οι Tool ας πούμε που κάνουν καμιά δεκαετία να κυκλοφορήσουν άλμπουμ (σ.σ. Έχει και τα αμπέλια ο άλλος, που να τρέχει…)…

Ν: Ναι και πολλές ακόμα μπάντες.

Όπως γνωρίζεις, η καταγωγή μου είναι από την Κρήτη και συγκεκριμένα από το Ρέθυμνο. Μιας και έχετε γράψει το εκπληκτικό “Road to Macedonia”, υπάρχει καμιά περίπτωση στο μέλλον να ασχοληθείτε με τον Μινωικό πολιτισμό? Ίσως να ασχοληθείτε με την επιγραφή της Γόρτυνας. 

Ν: Θα σου πω ότι έχω τραγούδια για τον Θησέα, δεν είναι Μινωίτης αλλά κατέληξε προς τα εκεί. Έχω γράψει κάποια τραγούδια που δεν ξέρω αν θα είναι στο επόμενο ή στο μεθεπόμενο αλλά κατά κάποιο τρόπο θα πιάσει και την Κρήτη.

Είστε ένα σχήμα που έχετε καταφέρει πολλά. Πόσο δύσκολο είναι για μια μπάντα από την Κύπρο να βγει από τα σύνορα?

Ν: Σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες είναι πολύ πιο εύκολο, υπάρχει το internet. Έχουμε εταιρίες οι οποίες δεν είναι απαραίτητα Κυπριακές. Μια Κυπριακή μπάντα μπορεί να υπογράψει μια μια πολύ καλή εταιρεία του εξωτερικού. Σίγουρα είναι μειονέκτημα το γεγονός ότι είμαστε νησί, δεν μπορώ να πιάσω το αυτοκίνητο να πάω στην Ελλάδα ή στην Ιταλία ή οπουδήποτε αλλού για να παίξω. Αλλά θεωρώ ότι αν βρεις μια καλή εταιρεία και έχεις και ένα καλό “κομπόδεμα”, μπορείς να κάνεις και κάτι που κάνει και κάποιος που διαμένει στη Κεντρική Ευρώπη.

…Αλλά θεωρώ ότι αν βρεις μια καλή εταιρεία και έχεις και ένα καλό “κομπόδεμα”, μπορείς να κάνεις και κάτι που κάνει και κάποιος που διαμένει στη Κεντρική Ευρώπη.

Ποιες μπάντες ξεχωρίζεις από τον Ελληνικό χώρο και γιατί?

Ν: Εδώ είναι που θα ξεχάσω κάποιον και θα βρω τον μπελά μου (γέλια). Κοίταξε το αγαπημένο μου συγκρότημα από την Ελλάδα είναι οι Wardrum, οι οποίοι είναι από την Θεσσαλονίκη και ανήκουν στην Steel Gallery Records. Για μένα είναι αξεπέραστοι, δεν υπάρχει κάποιος που να τους ξεπεράσει. Από εκεί και πέρα, οι Inner wish, Diviner, Silent wedding και Enemy of Reality. Εννοείται Rotting Christ και Septic Flesh.

Sacred outcry?

N: Α ναι, Sacred Outcry, ίσως να βγει και δίσκος της χρονιάς αυτό. Οι Silent winter οι οποίοι είναι τα παιδιά που εμφανιστήκαμε μαζί στην Αθήνα και οι Subfire, είναι πάρα πολύ καλές μπάντες. Από την Κύπρο έχουμε τους Solitary sabred, Blind, Mirror. Εντάξει, έχουμε καλές μπάντες.

Από περιοδείες σκαρώνετε τίποτα?

Ν: Εντάξει παίξαμε στην Αθήνα πρόσφατα, ανακοινώσαμε ένα live στο Downtown στη Λευκωσία στις 4 Γενάρη. Θα ανοίξουμε για τους Therion στο Pavilion της Λευκωσίας στις 9 Φεβρουαρίου.

Εντάξει, Μάλτα-Κύπρος “ένα τσιγάρο δρόμος” (Γέλια και από τους δυο) 

Ν: Ε ναι. Αυτά προς το παρών και περιμένουμε μέχρι το καλοκαίρι αν κάτσει κανένα φεστιβάλ κτλ.

Αυτά από μένα φίλε Νίκο, χάρηκα πολύ που τα είπαμε! Θα ήθελα να τελειώσεις την συνέντευξη με ένα μήνυμα προς τους αναγνώστες του Afternoiz.gr

Ν: Ευχαριστώ πάρα πολύ για την στήριξη. Ελπίζω να τσεκάρετε την μουσική μας και να σας αρέσει. Υποσχόμαστε να επιστρέψουμε στην Ελλάδα σύντομα και ίσως με έναν καινούριο δίσκο.