Το βράδυ υποχωρεί είναι το νέο Documentary, HD, έγχρωμο & ασπρόμαυρο, 70′ – 2024, σε σκηνοθεσία του Τίμωνα Κουλμάση.
25, 26 και 27 Απριλίου στις αίθουσες:
Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Αθήνα)
Σινέ Βακούρα (Θεσσαλονίκη)
Το βράδυ υποχωρεί.
Μέρα με τη μέρα, η δυστυχία δίνει τη θέση της στην αυγή.
— Paul Éluard
Περίληψη
Το Βράδυ Υποχωρεί αφηγείται την κοινή ζωή και διαδρομή δύο σπουδαίων δημιουργών του 20ού αιώνα: του διεθνώς αναγνωρισμένου γλύπτη Μέμου Μακρή και της πολύπλευρης καλλιτέχνιδας Ζιζής Μακρή, η οποία υπήρξε ενεργή σε πολλά μέσα – από την ταπισερί και τη χαρακτική, ως το σχέδιο και τη φωτογραφία. Το Βράδυ Υποχωρεί φωτίζει τις τομές μιας εποχής μέσα από τη ματιά και τα έργα δύο καλλιτεχνών που έζησαν ανάμεσα σε ιδεολογίες, σύνορα και καθεστώτα.
Εκείνος, ο γλύπτης των συμβόλων – η κεφαλή του Πολυτεχνείου και το Μαουτχάουζεν, μνήμες χαραγμένες στο μέταλλο. Εκείνη, χαράκτρια των γυναικών της Αβέρωφ – μορφές σε ξύλο και χαρτί, σώματα από ευγένεια και αντοχή. Από την Αθήνα της Κατοχής, στο Παρίσι της εξορίας, και στη ψυχροπολεμική Βουδαπέστη, η ζωή τους έγινε έργο. Η Τέχνη τους, μαρτυρία. Η Ιστορία, καθημερινότητα.
Το Documentary
παρακολουθεί αυτό το ζευγάρι καλλιτεχνών που βίωσε – από τις δύο πλευρές του «Σιδηρού Παραπετάσματος» – τα οράματα, τις αντιφάσεις και τις ρωγμές του αιώνα. Μέσα από το έργο και τις αναμνήσεις τους,
Το βράδυ υποχωρεί επανεξετάζει διαχρονικά ερωτήματα: ουτοπία και ιδεολογία, ολοκληρωτισμός, εξορία, ελευθερία.
Το επίσημο trailer του documentary “ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΥΠΟΧΩΡΕΙ”
Σύντομο σημείωμα του σκηνοθέτη
Ο Μέμος Μακρής αφιερώθηκε σχεδόν αποκλειστικά στη γλυπτική. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από λιτή φόρμα και εξαιρετική εκφραστικότητα, από μια κάθετη κίνηση μέσα στην ακινησία, και από την αναζήτηση μιας ουσιαστικής σχέσης με τον δημόσιο χώρο. Η τέχνη του ήταν σύγχρονη, αλλά σε ρήξη με την αφηρημένη πρωτοπορία της εποχής του – μια στάση που εναρμονιζόταν απόλυτα με τις πολιτικές του πεποιθήσεις.
Η Ζιζή Μακρή κινήθηκε με άνεση ανάμεσα σε διαφορετικές μορφές έκφρασης: χαρακτική, ξυλογραφία, ψηφιδωτό, ταπισερί, ζωγραφική, φωτογραφία. Το έργο της φέρει μια εσωτερική ένταση και εκρηκτική χρωματική ζωντάνια. Αν και συχνά επικεντρώνεται στον άνθρωπο, τις ιδέες και τους μύθους του, η εικαστική της γλώσσα παραμένει βαθιά ποιητική.
Μες στη ζωή του Μέμου και της Ζιζής, τέχνη και ιστορία του 20ού αιώνα συναντιούνται και αλληλοδιαπερνώνται· οι ελπίδες και οι διαψεύσεις, και από τις δύο πλευρές του «Σιδηρού Παραπετάσματος», αλληλεπικαλύπτονται και παράλληλα φωτίζουν η μία την άλλη.
Τα έργα τους, με βαθιά πίστη στην πρόοδο και αγάπη για τον άνθρωπο, διατηρούν μια ζωντανή και ενεργή σχέση με την ιστορική συγκυρία· μιλούν εντός της εποχής τους: ο αντιφασιστικός αγώνας, το Ολοκαύτωμα, η συμμετοχή – ανάμεσα στην αντίσταση και τη συνεργασία με το ολοκληρωτικό καθεστώς – στην οικοδόμηση ενός δικαιότερου σοσιαλιστικού κόσμου. Η ελπίδα που ματαιώθηκε. Η εξέγερση στη Βουδαπέστη, το 1956. Η σοβιετική εισβολή στην Πράγα, το 1968. Η πτώση του κομμουνισμού, το 1989.
Σήμερα, σε έναν κόσμο όπου η απώλεια των σταθερών αναφορών θολώνει τις συνειδήσεις και η άκρα δεξιά έχει περάσει το κατώφλι της εξουσίας σε μερίδα της Ευρώπης· σήμερα, που ίσως κληθούμε να σταθούμε απέναντι σε νέες μορφές ολοκληρωτισμού – τεχνολογικούς, βιοϊατρικούς ή άλλους – η ζωή του Μέμου και της Ζιζής Μακρή έρχεται να θέσει ξανά, με επίμονη διαύγεια, ένα ερώτημα που δεν έπαψε ποτέ να μας αφορά: τι μπορεί και τι οφείλει να είναι η τέχνη; Τι είναι εκείνο που δημιουργεί – και απέναντι σε τι ορθώνεται;
Αυτή η ταινία, ένα έργο για καλλιτέχνες που έζησαν εντός της ιστορίας, αντανακλά τη νεωτερικότητα της δημιουργίας τους μέσα από μια ευρηματική κινηματογραφική γλώσσα. Το βράδυ υποχωρεί δεν ακολουθεί μια ευθύγραμμη αφήγηση· αντ’ αυτού, συνθέτει με δυναμισμό ποικίλα στοιχεία και μέσα, διαμορφώνοντας μια αφήγηση που απελευθερώνεται από τη χρονολογική αλληλουχία των γεγονότων και προχωρά με αφηγηματικές ρήξεις.
Η εναλλαγή φορμά – Super 8, HD, 16mm – και η δημιουργική επεξεργασία σπάνιου αρχειακού υλικού υφαίνουν έναν συναισθηματικό τόπο, όπου ο θεατής καλείται να αναμετρηθεί με το παρελθόν, ιδωμένο από μια νέα, πιο προσωπική οπτική. Έτσι δημιουργείται ένα διαρκές πεδίο έντασης ανάμεσα στη μνήμη και την αντήχησή της στο παρόν. Δεν πρόκειται για χρονικό «ιστορικών» γεγονότων, αλλά για το ξεδίπλωμα μιας σειράς ιστορικών στιγμών, φορτισμένων με την πλήρη συναισθηματική τους πυκνότητα.
Μέσα από αρχειακό υλικό, μαρτυρίες, έργα τέχνης και προσωπικές αναμνήσεις, το ντοκιμαντέρ σκιαγραφεί μια κοινή ζωή αφιερωμένη στην τέχνη και στην αναζήτηση της ελευθερίας. Ένα βλέμμα πίσω στον 20ό αιώνα που παραμένει, τραγικά, επίκαιρο.
Ένα documentary που μετατρέπει τη μνήμη σε τέχνη και το σκοτάδι του παρελθόντος σε ένα φως που επιμένει.
Το Βράδυ Υποχωρεί δεν αφηγείται απλώς, μα στέκεται κι αφουγκράζεται: το όραμα μιας ουτοπίας, την πίστη στην ελευθερία, τη μνήμη που γίνεται μορφή.
Ένα ντοκιμαντέρ για δυο πρόσωπα που έζησαν εντός και εναντίον του χρόνου.
Ένα έργο για το φως που στέκει, όταν όλα γύρω υποχωρούν.
ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΥΠΟΧΩΡΕΙ
Στις 25, 26 και 27 Απριλίου το documentary του Τίμωνα Κουλμάση θα προβληθεί στις αίθουσες:Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Αθήνα)*
Σινέ Βακούρα (Θεσσαλονίκη)
*στην πρεμιέρα της ταινίας στις 25 Απριλίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος θα παρευρεθεί ο σκηνοθέτης Τίμων Κουλμάσης καθώς και η κόρη των καλλιτεχνών, Κλειώ Μακρή.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ documentary
Συμμετέχουν: Σάββας Μιχαήλ, Μάνος Ζαχαρίας, Péter Forgács, Ηλίας Νικολακόπουλος, Pál Ferenci
Σενάριο & Σκηνοθεσία: Τίμων Κουλμάσης
Συνεργασία: Κλειώ Μακρή
Μοντάζ: Aurique Delannoy
Μουσική: Éric Neveu
Διεύθυνση φωτογραφίας: Máté Papp, Οδυσσέας Παυλόπουλος
Color grading: Herbert Posch / Vidéo de Poche
Μιξάζ: Thibaut Sichet / Quasar Studio
Παραγωγοί: Κατερίνα Μπεληγιάννη, Serge Gordey, Τίμων Κουλμάσης
KABEL, TEMPS NOIR, ΕΡΤ ΑΕ, ROSE NORMANDIE, AIA FILMS
ARTE France, CNC, PROCIREP-ANGOA, ΕΚΚΟΜΕΔ ΑΕ-Creative Greece
