Rave εμπειρία, κοινωνικό πείραμα ή πολιτική πράξη; Πώς μπορεί να μοιάζει ένας πιο δίκαιος κόσμος; H Στέγη μας καλωσορίζει στο Respublika, στην ουτοπία του Łukasz Twarkowski (Λούκας Ταρκόβσκι) και στην πιο καθηλωτική εμπειρία της ζωής σας. 1.000 θεατές, 1.000 εμπειρίες. Μια ασύγκριτα ελεύθερη εμπειρία για ελεύθερους θεατές. Ένα εξάωρο rave party, με μπαρ, σάουνα αλλά και ένα ησυχαστήριο συνθέτουν το θέαμα του Πολωνού σκηνοθέτη, που με τη διπλή sold-out επιτυχία του Rohtko έχτισε το απόλυτο θεατρικό –και όχι μόνο– γεγονός.
Respublika
Καλωσορίσατε στο Respublika του Łukasz Twarkowski. To Respublika δεν είναι παράσταση, είναι κατάσταση. Ο σκηνοθέτης, που εντυπωσιάζει όλη την Ευρώπη, επιστρέφει με ένα υβριδικό έργο που έρχεται να ανατρέψει αυτό που θεωρούσαμε μέχρι σήμερα θέατρο. Μια συλλογική rave εμπειρία που περιλαμβάνει θέατρο, μουσική, χορό, περφόρμανς, κινηματογράφο, visual arts, dj set και, ταυτόχρονα, ένα κοινωνικό πείραμα έξι ωρών, εκτός Στέγης, στο Terra Vibe Park στη Μαλακάσα, από 13 έως 15 Ιουνίου, που μας προβληματίζει ενώ παράλληλα μας λέει με αυθάδεια ότι η χαρά μετράει. Eσύ, μέχρι πού θα έφτανες για να ζήσεις (σ)την ουτοπία;
Łukasz Twarkowski
Ο κορυφαίος Πολωνός σκηνοθέτης, που κάνει τις αισθήσεις μας να οξύνονται, τον χρόνο να διαστέλλεται και τις αντοχές μας να εναρμονίζονται με τη συνθήκη, μάς καλεί σε ένα θέαμα-οικοδόμημα μιας άλλης, πιο δίκαιης κοινωνίας και, συνάμα, σε ένα εξάωρο rave party, με δυνατή μουσική, μπαρ, μια σάουνα αλλά και ένα ησυχαστήριο όπου οι θεατές είναι απολύτως ελεύθεροι: μπορούν να παρακολουθήσουν τα πάντα από μια θέση ή να περιπλανώνται διαρκώς στις εγκαταστάσεις του έργου. Μπορούν να μπουν στα διάφορα δωμάτια του σκηνικού με τους ερμηνευτές –ακόμη και να γευματίσουν μαζί τους–, να παρακολουθήσουν τις δράσεις με τη σειρά που οι ίδιοι θα αποφασίσουν, να μείνουν και τις έξι ώρες, να φύγουν όποτε θελήσουν και να επιστρέψουν πιο αργά, όπως βέβαια και να χορέψουν κάθε φορά που ο dj θα παίρνει θέση στα decks.
«Χορέψτε μαζί μας ενάντια στους καιρούς που ζούμε, από τις 13 μέχρι το πρωί της 16ης Ιουνίου κάτω από τον ελληνικό ουρανό». – Łukasz Twarkowski
«Το θέατρο είναι μια εμπειρία.
Το θέατρο είναι μια από τις πιο αισθησιακές μορφές τέχνης. Χρησιμοποιεί το ανθρώπινο σώμα, τον ιδρώτα, τη δυνατή μουσική και τη συντροφικότητα» δηλώνει ο Λούκας Τβαρκόβσκι. Οι τέχνες γίνονται ένα στο Respublika, το ολιστικό και υβριδικό θέαμα-κατάσταση στον χώρο και τον χρόνο, που πρωτοπαρουσίασε ο Τβαρκόβσκι το 2020, έχοντας προηγουμένως δοκιμάσει ένα πείραμα διαρκείας. Για σχεδόν έναν χρόνο, εν μέσω πανδημίας και λόκνταουν, ο ίδιος και μια ομάδα είκοσι συντελεστών της παραγωγής, διαφορετικών εθνικοτήτων, φύλων και ηλικιών, απομονώθηκαν σε ένα δάσος της Λιθουανίας. Βάσει αυτής της ουτοπικής κοινοβιακής ιδέας, η συνύπαρξη εξελισσόταν ως ένα κοινωνικό πείραμα με όλους, από κοινού, να φαντάζονται πώς είναι για μια κοινότητα να αποκοπεί από την κοινωνία και τον κανόνα επιβίωσής της σε αυτήν: την εργασία και το βασικό εισόδημα.
Διερεύνησαν εναλλακτικές προοπτικές εργασίας που δεν εμπίπτουν στην καθιερωμένη αντίληψη της απασχόλησης των 40 ωρών την εβδομάδα, αλλά σύντομα έγινε εμφανές ότι εκείνα που ενδιέφεραν και ένωναν τους συμμετέχοντες, ανεξάρτητα από τις όποιες διαφορές τους, ήταν ο χορός και η μουσική. Ιδανικά ακούσματα;
Η rave και η techno.
Το πείραμα οδήγησε σε μια σειρά από επίμαχα ερωτήματα: Έχει άραγε κάποια αξία το βίωμα που δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί και να αξιολογηθεί με χρηματικούς όρους; Αυτός ο φευγαλέος δεσμός μεταξύ χορού, μουσικής και αντίστασης ανταποκρίνεται στους σημερινούς καιρούς; Μπορούν η μουσική και ο χορός να ενδυναμώσουν ένα φοβισμένο και ανήσυχο ανθρώπινο ον με τον τρόπο που το καταφέρνουν οι ιεροτελεστίες; Να κάνουν τους ανθρώπους λιγότερο αβοήθητους; Πιο υπεύθυνους; Ευαίσθητους; Μπορεί η ιδέα της ισοπολιτείας –και όσα αυτή εμπεριέχει– να υπερβεί τις πολιτικές δομές και να αποκτήσει νέο, υπαρξιακό νόημα;
Στα σαράντα ένα του χρόνια, ο Τβαρκόβσκι –επί δεκαετίας συνεργάτης του Christian Lupa και πλέον ο πιο ανερχόμενος Ευρωπαίος σκηνοθέτης διεθνώς– διευρύνει τα όρια της τεχνολογίας και των νέων μέσων στην παραστασιακή συνθήκη, έλκοντας το ύφος των σκηνοθεσιών του από το είδος του mockumentary· κατασκευάζει δηλαδή έργα τέχνης που, ενώ δεν συνέβησαν ποτέ, ο ίδιος τα προσεγγίζει σαν πραγματικά συμβάντα.
mockumentary
Ένα τέτοιο mockumentary είναι και το Respublika: οικοδομεί σε παρόντα χρόνο ένα ουτοπικό μέλλον του θεάτρου και της κοινωνίας. Γιατί ίσως κάποτε να είμαστε όλοι ελεύθεροι, ίσοι και να χορεύουμε έως το ξημέρωμα. Κι αν όχι για πάντα, έστω για έξι μόνο ώρες.
Ένα χειραφετημένο πείραμα για χειραφετημένους θεατές. Αυτόν τον Ιούνιο, και για τρεις ημέρες μόνο, το πείραμα του Λούκας Τβαρκόβσκι μεταφέρεται από τα δάση της Λιθουανίας στη Μαλακάσα. Η παράσταση, που έχει ήδη διαπρέψει στις ευρωπαϊκές σκηνές, παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε εξωτερικό χώρο, εκεί από όπου όλα ξεκίνησαν, στη φύση. Ετοιμαστείτε για την πιο εμβυθιστική εμπειρία της ζωής σας. Κάθε θεατής και μια διαφορετική εμπειρία.
Το Σάββατο 15 Ιουνίου, μετά το τέλος της παράστασης, στις 02:00 πριν το ξημέρωμα της Κυριακής 16 Ιουνίου, θα ακολουθήσει ένα εκρηκτικό dj set με τον σούπερ σταρ της techno μουσικής Richie Hawtin και την Παλαιστίνια dj-φαινόμενο Sama‘ Abdulhadi, σε συνεργασία με την Blend Music Productions. Ένα απελευθερωτικό dance party, όπου άνθρωποι, όνειρα και ιστορίες συνύπαρξης μπλέκονται σε μια δημιουργική χορογραφία απόλυτης ελευθερίας.
To Respublika με τα λόγια του Λούκας Τβαρκόβσκι
Για το έργο
Το έργο έχει ως βάση του μια κοινότητα που ζει εκτός της οργανωμένης κοινωνίας και δοκιμάζει την ιδέα του καθολικού βασικού εισοδήματος. Βλέπουμε πόσο γρήγορα αλλάζουν τα πάντα και είναι προφανές ότι σύντομα δεν θα υπάρχουν αρκετές θέσεις εργασίας για τους ανθρώπους, οπότε αρχίζεις να σκέφτεσαι, τι θα συμβεί μετά; Ίσως δεν θα χρειάζεται να δουλεύουμε πια; Ωστόσο, γρήγορα συνειδητοποιήσαμε ότι δεν ήταν τόσο απλό. Είναι πολύ πιο πολύπλοκο. Στοχαστήκαμε για τη θέση του ατόμου στον σύγχρονο κόσμο. Λαμβάνουμε συνεχώς αντιφατικά μηνύματα που μας κάνουν να αισθανόμαστε αβοήθητοι και χαμένοι. Γιατί, ό,τι κι αν κάνουμε, είμαστε επιζήμιοι. Στους άλλους, στον πλανήτη. Δεν υπάρχουν καλές επιλογές. Ό,τι κι αν κάνουμε, κάτι βλάπτουμε. Ως απάντηση, μια ομάδα ανθρώπων άρχισε να ξεσαλώνει ως έναν τρόπο αντίστασης στην απελπιστική κατάσταση. Μπορεί να ακούγεται παράλογο, όμως, από την άλλη πλευρά, τι μπορούμε να κάνουμε;
Για το θέατρο
Ζούμε σε έναν κόσμο εικόνων, επικοινωνούμε μέσω εικόνων και είμαστε μονίμως συνδεδεμένοι. Ως εκ τούτου, στο θέατρο αναζητούμε διαρκώς νέους τρόπους για να αφηγηθούμε ιστορίες. Προσπαθούμε να μάθουμε και να καταλάβουμε πώς σκέφτεται και βλέπει τον κόσμο το σύγχρονο άτομο. Γινόμαστε όλο και περισσότερο διαδικτυωμένοι, δεν αποσυνδεόμαστε ποτέ: συχνά, μάλιστα, κοιτάμε δύο διαφορετικές οθόνες ταυτόχρονα. Αυτό αλλάζει την αντίληψή μας, το μυαλό μας λειτουργεί διαφορετικά. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που αναζητώ την υπέρβαση, τόσο σε αυτή την παράσταση όσο και σε άλλα έργα μου. Και τη βρίσκω στις υποκουλτούρες του rave και στο ίδιο το rave. Έτσι, αν θέλουμε να ασχοληθούμε με τέτοια θέματα, χρειαζόμαστε νέες μορφές θεάτρου για να το κάνουμε.
Το θέατρο είναι μια εμπειρία. Για μένα, το θέατρο είναι μια από τις πιο αισθησιακές μορφές τέχνης: χρησιμοποιεί το ανθρώπινο σώμα, τον ιδρώτα, τη δυνατή μουσική, τη συντροφικότητα. Όλες οι αισθήσεις μπορούν να ενεργοποιηθούν ταυτόχρονα. Συνήθως, το θέατρο δεν αξιοποιεί όλες αυτές τις δυνατότητες, αλλά δικός μας στόχος είναι να δουλεύουμε με τις αισθήσεις, ακόμα και με ριζοσπαστικούς ή επώδυνους τρόπους, καθώς το θέμα είναι πάντα η εμπειρία.
Για το rave
Το rave είναι μια δήλωση. Ακούγεται ίσως αποκρυφιστικό το να προσπαθείς να εξηγήσεις το συναίσθημα και την κατάσταση που σχετίζονται με αυτό, καθώς δεν υπάρχουν αρκετοί όροι για να το περιγράψεις, αλλά ένα πράγμα είναι σίγουρο: πρόκειται για μια πολύ σημαντική εμπειρία.
Οι ερευνητές της trance μουσικής περιγράφουν την πρώτη φορά που ένιωσαν να μοιράζονται αυτό το συναίσθημα της χαράς ως κοινότητα, να χορεύουν στον ίδιο ρυθμό, αλλά και το πώς αυτό έγινε σημείο τομής στη ζωή τους. Το rave είναι εγγενώς αντικαπιταλιστικό. Απαιτεί χρόνο. Πηγαίνεις σε μια εκδήλωση ηλεκτρονικής μουσικής για να ξεφύγεις από τον κόσμο για λίγες ώρες. Tο να χορεύεις στον ρυθμό αυτό για πολλή ώρα προκαλεί ένα παράξενο αίσθημα απώλειας των ορίων ανάμεσα σε μένα και σε σένα, ανάμεσα στα φύλα και ανάμεσα στις ηλικίες. Αισθάνεσαι απόλυτη ελευθερία. Είσαι με άλλους, αλλά θα μπορούσες να είσαι και μόνος σου. Μπορείς να είσαι αυτό που είσαι και αυτό που θέλεις να είσαι.
Το να χορεύεις για τόση ώρα είναι, κατά μία έννοια, αντιπαραγωγικό. Δεν καταφέρνεις τίποτα επί ώρες. Αλλά σήμερα, που πολλοί άνθρωποι φοβούνται μήπως είναι αντιπαραγωγικοί, η διάρκεια του Respublika είναι επίσης μια δήλωση: «Το αξίζω, το χρειάζομαι και τα υπόλοιπα δεν έχουν σημασία».
Ο τίτλος της παράστασης
προέρχεται από τη λατινική φράση res publica, η οποία μεταφράζεται περίπου ως «δημόσια σφαίρα» ή «θέματα κοινού ενδιαφέροντος». Μπορεί επίσης να αναφέρεται σε ένα αγαθό που ανήκει σε πολλούς ανθρώπους, όπως η δημόσια περιουσία. Παραδόξως, ο όρος ταυτιζόταν επίσης στην αρχαία Ρώμη με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, δηλαδή με μια μοναρχία. Παράλληλα, η αγγλική λέξη republic, η οποία προέρχεται από την ίδια φράση, μεταφράζεται ως δημοκρατία.
Ακολουθώντας τα χνάρια της έκρηξης του βρετανικού rave κινήματος στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η ελληνική rave σκηνή εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με επικά, 15ωρα πάρτι για χιλιάδες εκκεντρικούς μυημένους, τα οποία διοργανώνονταν σε απομακρυσμένα μέρη έξω από την πόλη. Οι σαγηνευτικοί ρυθμοί της electro και ο ασταμάτητος χορός μέχρι το ξημέρωμα συνέβαλαν στη διαμόρφωση μιας κοινότητας και μιας συλλογικής κουλτούρας, η οποία είχε ως επίκεντρο τη «Φάρμα» στα Οινόφυτα –μια αποθήκη με αχυρένιες σκηνές και μερικά στρέμματα γης αντί για πίστα– και παρόμοια σημεία στην περιοχή της Βαρυμπόμπης. Η «Φάρμα» έκλεισε το 1996, αλλά η σκηνή συνεχίστηκε στα μεγάλα κλαμπ. Το ξέρ rave σκηνή συνεχίζει να ανθίζει μέχρι και σήμερα με την έννοια της κοινότητας, της ανοιχτότητας και της ξεσηκωτικής μουσικής που την καθορίζουν, μια ευκαιρία συνύπαρξης και συλλογικού μοιράσματος.
Η δημιουργία του Respublika
ξεκίνησε με εργαστήρια στην άγρια φύση της Λιθουανίας. Όλοι οι ηθοποιοί και η δημιουργική ομάδα εγκατέλειψαν τα σπίτια τους για να περάσουν μήνες σε μια απομονωμένη κοινότητα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής τους στο δάσος, οι ηθοποιοί του Respublika μοιράζονταν τις σκέψεις τους στην κάμερα.
Οι εξομολογήσεις τους ανήλθαν σε 50 ώρες υλικού, γεγονός που δυσκόλεψε τον σκηνοθέτη κατά τη διαδικασία της επιλογής. Η τελική εκδοχή της παράστασης, η οποία περιλαμβάνει αποσπάσματα διάρκειας μίας ώρας, παρέχει αποκαλυπτικές απόψεις για την ελευθερία. Θέτει καίρια ερωτήματα σχετικά με την κοινωνία μας, την κοινή ευημερία και το μέλλον του κόσμου.
Η πρεμιέρα της παράστασης στο Βίλνιους,
τον Σεπτέμβριο του 2020, έγινε δεκτή με θετικές κριτικές. «Δεν είναι η εμβυθιστική μορφή, το δάσος των εικόνων, η κατάσταση παραληρήματος ή ο μοναδικός χώρος που δίνουν αξία στο Respublika. Η ομορφιά του έγκειται στην ανθρωπιά του – γυμνό, απέριττο, αλλά και διαπεραστικά οικείο» γράφει η θεατρική ιστοσελίδα Menų Faktūra (Λιθουανία).
«Ο Τβαρκόβσκι συνδυάζει τις δυνάμεις διαφορετικών μορφών τέχνης για να θέσει σύγχρονα ερωτήματα σχετικά με τις αντιφατικές σχέσεις μεταξύ του ατόμου και της κοινωνίας, της οικονομίας, της φύσης και του εαυτού μας» σημειώνει το 7 meno dienos.
Bio
Ο Λούκας Τβαρκόβσκι (γενν. 1983) είναι σκηνοθέτης του θεάτρου και του κινηματογράφου. Επίσης σκηνογράφος και δημιουργός πολυμεσικών παραστάσεων που συνδυάζουν θέατρο και εικαστικά. Ακόμα, είναι συνεργάτης του διάσημου Πολωνού θεατρικού σκηνοθέτη Krystian Lupa, με τον οποίο δούλεψε σε διάφορες παραγωγές τα τελευταία δέκα χρόνια.
Ομάδα Προβλημάτων Ταυτότητας
Ίδρυσε επίσης την «Ομάδα Προβλημάτων Ταυτότητας» (στην οποία ανήκε μέχρι το 2017). Αφορά μια πολυθεματική συλλογικότητα με σκοπό τον συνδυασμό των εικαστικών και παραστατικών τεχνών με τη λογοτεχνία, την αρχιτεκτονική και την ηχητική τέχνη. Μέχρι πρότινος συνεργαζόμενος σκηνοθέτης στο Teatr Polski στο Βρότσλαβ, είναι πλέον ανεξάρτητος σκηνοθέτης που ανεβάζει έργα σε διάφορα θέατρα σε όλη την Ευρώπη.
Συντελεστές
Σκηνοθέτης: Łukasz Twarkowski
Παραγωγός: Vidas Bizunevičius
Κείμενο & Δραματουργία: Joanna Bednarczyk
Σκηνογράφος: Fabien Lédé
Σχεδιασμός Βίντεο: Karol Rakowski, Adomas Gustainis
Χορογράφος: Paweł Sakowicz
Μουσικοσυνθέτης: Bogumił Misala
Ενδυματολόγος: Svenja Gassen
Σχεδιαστές Φωτισμών: Julius Kuršys, Dainius Urbonis
Διεύθυνση Σκηνής: Karolis Juknys
1.Βοηθός Σκηνοθέτη: Bartė Liagaitė
2.Βοηθός Δραματουργού: Simona Jurkuvėnaitė
3.Βοηθός Σκηνογράφου: Rokas Valiauga
Σύμβουλος Διεύθυνσης Φωτογραφίας: Simonas Glinskis
Σχεδιασμός Ήχου: Karolis Drėma, Adomas Koreniukas
Φωτισμοί: Edvardas Osinskis, Dainius Urbonis
Βίντεο: Adomas Gustainis
Κάμερες: Šarūnas Liudas Prišmontas, Naglis Kristijonas Zakaras, Ričard Žigis
Μοντάζ: Vytenis Kriščiūnas
Βοηθός Παραγωγής: Lukrecija Gužauskaitė
Μετάφραση: Vyturys Jarutis
Παραγωγή: Εθνικό Δραματικό Θέατρο Λιθουανίας
Συμπαραγωγή: Münchner Kammerspiele
Με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού της Δημοκρατίας της Λιθουανίας
Περισσότερες πληροφορίες
Διάρκεια: 6 ώρες (με 2 διαλείμματα)
Για ηλικίες 18+
Η παράσταση είναι στα λιθουανικά, στα ρωσικά και στα αγγλικά με αγγλικούς και ελληνικούς υπέρτιτλους.
Η παράσταση περιλαμβάνει προβολείς, δυνατούς ήχους και σκηνές γυμνού.
Σε όλη τη διάρκεια της παράστασης οι θεατές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα βίντεο που θα γυρίζονται και θα μεταδίδονται επιτόπου.
Ωτασπίδες, οδηγίες κι ένας χάρτης θα δίνονται στο κοινό κατά την είσοδο.
Θα υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης με λεωφορείο από και προς το Terra Vibe Park. Περισσότερες πληροφορίες θα αναρτηθούν σύντομα στο onassis.org
