Η Björk Guðmundsdóttir, όπως είναι το ονοματεπώνυμο της, γεννήθηκε 21 Νοεμβρίου 1965, στην πόλη Ρέικιαβικ της Ισλανδίας.
Αν τύχει να την συναντήσετε θα πρέπει να προφέρετε σωστά και το όνομα της που δεν είναι άλλο από Πιερκ, που στη γλώσσα της σημαίνει σημύδα και το επίθετο της είναι Γκουδμουντσντότιρ (σας προκαλώ!).
Για όσους δεν έχουν το χρόνο να διαβάσουν αλλά μπορούν να ακούσουν, θα βρείτε ηχητικό από το αφιέρωμα που έγινε στην εκπομπή afternoiz on air, στο rockinfection.com.
Πως ξεκίνησε το ταξίδι;
Στα πέντε της χρόνια εισήχθη στο μουσικό σχολείο Barnamúsikskóli Reykjavikur όπου φοίτησε τραγούδι, πιάνο και φλάουτο.
Ένας από τους δασκάλους της έδωσε στο RUV, το μοναδικό τότε ραδιοφωνικό σταθμό της Ισλανδίας, μία ηχογραφημένη κασέτα της μικρής τότε Björk, στην οποία τραγουδούσε το I love to love της Tina Charles. Η ηχογράφηση αυτή μεταδόθηκε στον αέρα, όπου με ευλάβεια το τσίμπησε ο αντιπρόσωπος της δισκογραφικής εταιρείας Fálkinn.
Η οικογένεια υποστήριξε αυτό το ταλέντο και κυρίως ο πατριός της, ο οποίος έπαιζε κιθάρα. Το 1977 ηχογράφησε ένα άλμπουμ με ισλανδικά παιδικά τραγούδια και διασκευές γνωστών τραγουδιών όπως το The Fool on the Hill των Beatles. Ο δίσκος έγινε πλατινένιος.
Εφηβεία
Στα 14 της, η μουσική εξέλιξη ξετυλίγεται στα αυτιά της και ένα νέο είδος όπως η punk-rock αρχίζει να γίνεται κομμάτι της. Τότε δημιουργεί τις Spit and Snot, ένα κοριτσίστικο συγκρότημα. Η συνέχεια τη βρίσκει με τους Exodus το 1979, σε πιο τζατ μουσικά σημεία. Το 1980, αποφοίτησε από το μουσικό σχολείο και ένα χρόνο αργότερα αυτή και ο μπασίστας Τζέικομπ Μάγκνουσον σχημάτισαν τους Jam-80 που μετονομάστηκαν σε Tappi Tikarrass. Το άλμπουμ τους Miranda κυκλοφόρησε το 1983.
Τον Αύγουστο του 1983 ο Ásmundur Jónsson της Gramm Records θέλησε να δημιουργήσει ένα avant-garde supergroup για να το παρουσιάσει στο radio show Áfangar.
Η φωνή της Björk Guðmundsdóttir των Exodus και Tappi Tíkarrass, ο Einar Örn Benediktsson (a.k.a. Einar Ørn) των Purrkur Pillnikk, ο keyboardistας Einar Arnaldur Melax των Medúsa, ο μπασίστας Birgir Mogensen των Spilafífl, ο drummer Sigtryggur Baldursson (a.k.a. Trix) και ο κιθαρίστας Guðlaugur Kristinn Óttarsson (a.k.a. God Krist) των Þeyr, δημιούργησαν τους KUKL(στα ισλανδικά σημαίνει μαγεία).
Το συγκρότημα περιόδευσε στην Ισλανδία με το αναρχικό γκρουπ Crass ενώ αργότερα επισκέφτηκαν τη Μεγάλη Βρετανία για μία σειρά εμφανίσεων με τους Flux of the Pink Indians. Η μπάντα παρουσίασε δύο άλμπουμ (The Eye (1984), Holidays in Europe (1986)).
Το καλοκαίρι του 1986, μερικά μέλη των KUKL σχημάτισαν τους Puk1, που αργότερα μετονομάστηκαν σε Sugarcubes.
The Sugarcubes
Το πρώτο σινγκλ των Sugarcubes, Ammaeli, έγινε επιτυχία στη Μεγάλη Βρετανία και έτσι υπέγραψαν συμβόλαιο με την One Little Indian (Μεγάλη Βρετανία) και την Elektra Records (ΗΠΑ). Ηχογράφησαν τον πρώτο δίσκο τους Life’s Too Good το 1988, κάνοντας τους το πιο επιτυχημένο ισλανδικό συγκρότημα. Παράλληλα η Μπιορκ συμμετείχε σε διάφορους σχεδιασμούς που αφορούσαν την τζαζ και τη χάουζ μουσική.
1992-1996
Το 1992 μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου και ξεκίνησε σόλο καριέρα, προσεγγίζοντας τον παραγωγό των Massive Attack. Η πρώτη της επιτυχία “Human Behaviour” συμπεριλήφθηκε στο πρώτο σόλο άλμπουμ της, Debut (1993), το οποίο δέχτηκε θετικές κριτικές και ψηφίστηκε ως Άλμπουμ της Χρονιάς από την NME και έγινε πλατινένιο στις ΗΠΑ.
Εκείνη την περίοδο συνεργάστηκε και με άλλους καλλιτέχνες στο “Play Dead”, το θέμα της ταινίας The Young Americans (1993), και ένα χρόνο αργότερα έγραψε το “Bedtime Story” για το album της Madonna, Bedtime Stories (1994).
1995 και το άλμπουμ Post γίνεται πλατινένιο στις ΗΠΑ και κατατάχθηκε στο #373 στη λίστα με τα 500 Καλύτερα Άλμπουμ όλων των εποχών σύμφωνα με το περιοδικό Rolling Stone (2003).
info: Φήμες λένε πως ονόμασε τον δίσκο Post επειδή τα τραγούδια που το αποτελούσαν ήταν σαν γράμματα που η ίδια έστελνε από το Λονδίνο πίσω στην Ισλανδία.
Homogenic
Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το άλμπουμ Homogenic σε συνεργασία με τους παραγωγούς Μαρκ Μπελ και Howie B. Το Homogenic θεωρείται η πιο πειραματική και εξωστρεφής δουλειά της ως σήμερα. Περιελάμβανε ηλεκτρονικά beats που «απεικόνιζαν» τα ισλανδικά τοπία, κυρίως στο τραγούδι “Jóga”, το οποίο συνδύαζε αισθησιακά έγχορδα όργανα με ηλεκτρονικά ξεσπάσματα. Μέσα από το Homogenic δημιουργήθηκαν αξιομνημόνευτα βίντεο, ειδικά το επικό “Bachelorette” και το “All is Full of Love“.
Το 2000 βρέθηκε να παίζει στην ταινία Dancer in the Dark του Lars von Trier και ηχογράφησε το σάουντρακ της ταινίας, με τίτλο Selmasongs. Για το τραγούδι “I’ve seen it all” ήταν υποψήφια για το Oscar καλύτερού τραγουδιού το 2001 .
Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε το άλμπουμ Vespertine (2001). Ήταν μία εσωστρεφής δουλειά που περιλάμβανε ορχήστρα δωματίου, χορωδίες και ήπια φωνητικά. Το βίντεο για το σινγκλ “Pagan Poetry”, το οποίο σκηνοθέτησε ο Nick Knight, λογοκρίθηκε λόγω των καλυμμένων σκηνών sex που περιείχε. Το ίδιο συνέβει και για το “Cocoon”.
2004-2010 Medúlla και Volta
Τον Αύγουστο του 2004 δημιουργήθηκε το “Oceania” και αποδόθηκε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Καθώς τραγουδούσε το φόρεμα της ξετυλιγόταν σε έκταση 900 τ.μ. καλύπτοντας όλους τους αθλητές. Το “Oceania” γράφτηκε ειδικά για το γεγονός και συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ Medúlla (2004) το οποίο περιείχε κυρίως φωνητικά και η πλειοψηφία των ήχων ήταν ηλεκτρονικά επεξεργασμένες φωνές. Το Medúlla είχε μία ακατέργαστη, λαρυγγική και πρωτόγονη αίσθηση.
Μετά το καταστροφικό τσουνάμι στη Νοτιοανατολική Ασία, η καλλιτέχνης ξεκίνησε να δουλεύει πάνω σε ένα νέο σχεδιασμό, το Army of Mixes. Αυτό κατάφερε να συγκεντρώσει £250.000 για το έργο της UNICEF στην περιοχή της πληγείσας περιοχής.
Οι Sugarcubes ενώθηκαν ξανά για μία συναυλία στο Ρέικιαβικ στις 17 Νοεμβρίου, 2006. Τα έσοδα θα δοθούν στη δισκογραφική εταιρία Smekkleysa SM.
Κινηματογράφος
- Εμφανίστηκε στην ταινία Juniper Tree tο 1987, ένα παραμύθι δύο μαγισσών βασισμένο στο ομότιτλο παραμύθι των αδελφών Γκριμ. Επίσης συμμετείχε στην ταινία Prêt-à-Porter(1994).
- Dancer in the Dark to 1999, ένα δραματικό μιούζικαλ για μία μετανάστρια ονόματι Σέλμα που μαζεύει χρήματα για την εγχείρηση ματιών του γιου της. Για την ερμηνεία της κέρδισε το Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο 53ο Φεστιβάλ των Καννών. Το ηχητικό μέρος ονομάστηκε Selmasongs, το οποίο συμπεριλάμβανε και ένα ντουέτο με τον Τομ Γιορκ (I’ve Seen it All) και ήταν υποψήφιο για το Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Τραγουδιού.
Στην τελετή των Όσκαρ, το 2001, εμφανίστηκε με ένα φόρεμα σχήματος κύκνου, του σχεδιαστή Μάρτζαν Πετρόφσκι, που αργότερα χρησιμοποιήθηκε για το εξώφυλλο του άλμπουμ Vespertine. Η εμφάνιση αυτή προκάλεσε πολλά σχόλια και θεωρείται η πιο πολυσυζητημένη σε βραδιά απονομής βραβείου.
- Έχει μια κόρη που λέγεται Ισαντόρα Μπγιαρκαρντότιρ Μπιορκ και έναν γιο που τον γέννησε στα 21, τον Σίντρι Έλντον Πόρσρκον.
- Δώδεκα ετών κυκλοφορεί τον πρώτο της δίσκο με παιδικά τραγούδια ο οποίος γίνεται πλατινένιος.
- Αρχίζει και παθαίνει τις πρώτες κρίσεις διατροφικής διαταραχής.
- Έχει κατοικίδια δύο νυχτερίδες.
- Το αγαπημένο της βιβλίο είναι το «Ιστορία ματιού/Story of the Eye» του φιλόσοφου Ζωρζ Μπατάιγ, ο οποίος έχει θεωρηθεί προκλητικός λόγω των θέσεων του στο σεξ.
- Κατηγόρησε τον σκηνοθέτη Λαρς Φον Τρίερ για σεξουαλική παρενόχληση.
- Είναι ακτιβίστρια, έχει πάρει μέρος σε πολλές διαμαρτυρίες και μάλιστα έχει συλληφθεί.
- Κατά καιρούς αντιμετωπίζει προβλήματα με το φαγητό. Είναι βουλιμική και έχει νοσηλευτεί σε κλινικές αποκατάστασης.Της αρέσει να τρώει καρπούς και φαγητά μισό-μαγειρεμένα. Έχει αδυναμία στην σοκολάτα από φλοιό δέντρου και στην μοριακή κουζίνα.
- Είναι δηλωμένη άθεη.
- Στους Ολυμπιακούς του 2004 γνωρίστηκε με την ελληνίδα σχεδιάστρια μόδας Σοφία Κοκοσαλάκη, που σχεδίασε και το φόρεμα της. Από τότε δημιουργήθηκε μια δυνατή φιλία. Όταν η Σοφία Κοκοσαλάκη έφυγε από την ζωή από την επάρατο νόσο η Μπιορκ κατέρρευσε στο άκουσμα του δυσάρεστου νέου.
- Ο Πρίγκιπας Χάρι είναι θαυμαστής της και έχει επικοινωνήσει μαζί της για να τον δεχτεί στο fan club της.
- Δηλώνει την εξάρτηση της από το κλίμα των τροπικών δασών. Υποστηρίζει ότι το 70% υγρασίας που παρατηρείται σε αυτά, είναι το καλύτερο για τις φωνητικές της χορδές.
- Tο καλό drum’n’bass πάντα την εμπνέει.
“Η θλίψη είναι ένα ταξίδι. Σου διδάσκει πολλά και σέβομαι περισσότερο πλέον τη βιολογία του σώματος και του μυαλού μετά από όσα έζησα”.
“Ηχογραφώ τουλάχιστον ένα καινούργιο τραγούδι σε κάθε πανσέληνο”
